Intro

Opname formaten

Mono

De oudste en eenvoudigste vorm van klankopname en weergave, nog steeds zeer veel gebruikt in film en video productie.Met één microfoon wordt één bron opgenomen die later via één kanaal kan weergegeven worden

2-track/bipiste/dual mono

Opname gebeurt met 2 microfoons die, in tegenstelling tot stereo-opnames, geen onderling ruimtelijk verband hebben. Elke microfoon moet beschouwd en behandeld worden als een mono signaal. De twee (eventueel 4 tot zelfs 8) signalen zullen tijdens de montage en mixage als afzonderlijke signalen verwerkt worden. (bijvoorbeeld de combinatie van een dasspeldmicrofoon en een perche, of meerdere zendmicrofoons)

Stereo (A/B, X/Y)

Stereo opnames worden net zoals 2-track hierboven, op twee sporen opgenomen, maar door de microfoons op een welbepaalde manier t.o.v. mekaar op te stellen, of door gebruik te maken van een stereomicrofoon, zal bij weergave (door twee juist opgestelde luidsprekers), de ruimtelijke weergave van de opname gerespecteerd worden.

Meer info hier

Stereo M/S

M/S stereo is voornamelijk interessant in combinatie met bv dolby SR(D) of andere formaten die gebruik maken van een LCR (zie later) beluistering.

Er wordt gebruik gemaakt van drie microfoons : een XY koppel (zie hierboven) voor het stereobeeld en een (hyper)cardoïde microfoon voor het centrum (hier een voorbeeld).

Het signaal, 3 signalen eigenlijk (links, midden, rechts), wordt samengeteld tot 2 signalen (sporen).

Het voordel van dit systeem is dubbel :

·        De ruimte (breder of smaller) van het stereobeeld kan in de mixage nog aangepast worden (door de verhoudingen van M en S microfoon t.o.v. mekaar te variëren.

·        Opnames met een M/S microfoon geven een veel duidelijker “midden”, wat vooral voor LCR (Left, Center, Right) beluistering zoals in de (home)cinema een groot voordeel bied.

De techniek achter Stereo M/S (ter informatie)

Distributie formaten (cinema en home)

Dolby SR

Een analoog distributieformaat (optisch klankspoor op 35 mm pelicule) voor bioscoopfilms in gebruik sinds 1987. Gebruik makend van o.a. het in fase en tegenfase plaatsen van audiosignalen, kan men een optische klankspoor van 2 kanalen (gekend als LtRt, Left track, Right Track), ontdubbelen tot 4 kanalen : Left, Center, Right, Suround bekend als een LCRS signaal). Het signaal dat eventueel naar de subwoofer gaat wordt onttrokken aan het LtRt signaal (enkel de lage tonen uit dit signaal worden hiervoor weerhouden)

Een vergelijkbaar systeem heeft ook zijn weg naar de huiskamer gevonden, bekend als Dolby Pro Logic

De volgende ontwikkeling is Dolby Digital. De klank wordt niet langer als analoge optische klank op het optische klankspoor gezet, maar als digitale informatie tussen de perforaties van de pellicule belicht (vanaf 1992).

Ook deze beluistering vinden we tegenwoordig terug in de huiskamer.

In 1999 is het vervolg op de markt gekomen : Dolby EX. Een 6.1 beluistering. Left, Centre, Right en Sub blijven onveranderd, maar De LeftSuround, RightSuround krijgt er de Rear Suround bij (een apart signaal naar de achterkant van de zaal dus, gescheiden van de twee andere surrounds).

In 2010 vind de volgende ontwikkeling de weg naar de zalen : Dolby Surround 7.1, waar de Rear Surround opgesplitst wordt in Left Rear Surround en Right Rear Surround (vooraan blijft onveranderd)

In juli 2012 is de recentste ontwikeling op de markt gekomen : Dolby Atmos

Een behoorlijk radikale vernieuwing die voorlopig nog maar in een handvol bioscopen geïmplementeerd is. Het systeem omvat niet minder dan 64 kanalen die evenveel speakers bedienen. Hieronder een aantal illustraties die de plaatsing van de speakers toont.

Alfonso Cuaron en Skip Lievsay over de klank in "Gravity"

Meer uitleg over DOLBY hier of hier

Hieronder een voorbeeld van een filmstrook met respectievelijk :

SDDS	Dolby	Dolby	Anamorph beeld (wordt cinemascoop bij projectie)	SDDS
	Digital	SR	klik hier
verder naar klankmontage